Οστεοπόρωση

Αίτια, παράγοντες κινδύνου, διάγνωση, θεραπευτικές επιλογές, μύθοι και αλήθειες.

Με τον απολύτως αυστηρό επιστημονικό ορισμό της, οστεοπόρωση ορίζεται η σκελετική διαταραχή που χαρακτηρίζεται από μειωμένη οστική αντοχή που προδιαθέτει ένα άτομο σε κατάγματα. Αποτελεί την φυσική κατάληξη μιας διαδικασίας αποδόμησης της οστικής δομής και μείωσης της οστικής πυκνότητας του σκελετού που ξεκινάει μετά το 30ο έτος της ηλικίας μας.

Επίσημα στοιχεία σχετικά με την Οστεοπόρωση:

- Κάθε χρόνο καταγράφονται 1,6 εκατομμύρια κατάγματα στο ισχίο.

- Υπολογίζεται ότι μέχρι το 2050 το νούμερο αυτό μπορεί να φτάσει μεταξύ του 4,5 με 6,3 εκατομμύρια!!

- Στην Ελλάδα περίπου 15.000 άτομα σπάνε κάθε χρόνο το μηριαίο οστό. Η θνητότητα των ατόμων αυτών τα 2 πρώτα χρόνια μετά την εγχείρηση φτάνει το 30%.

- Υπολογίζεται ότι 2 στα 3 κατάγματα της σπονδυλικής στήλης δεν λαμβάνουν ιατρική αγωγή.

- Γυναίκες οι οποίες έχουν πάθει σπονδυλικό κάταγμα βρίσκονται σε άμεσο κίνδυνο για επιπρόσθετο κάταγμα μέσα στον επόμενο χρόνο.

Ποια τα αίτια και οι επιβαρυντικοί παράγοντες (Risk factors) στην οστεοπόρωση;

Πολλοί είναι οι παράγοντες που επιδρούν στην εμφάνιση της νόσου αλλά ο πιό σημαντικός είναι η αυξημένη απώλεια της οστικής μάζας πρόοδευτικά με την ηλικία. Αυτή η απώλεια στις γυναίκες αρχίζει νωρίτερα και πιό συγκεκριμένα κατα την εμμηνόπαυση. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με το ότι οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης εξηγεί τη μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης της οστεοπόρωσης στις γυναίκες παρ’ότι και στους άνδρες η συχνότητα της δεν είναι ασήμαντη.

Παρακάτω αναφέρονται οι σημαντικότεροι επιβαρυντικοί παράγοντες για την εμφάνιση της οστεοπόρωσης:

- Κληρονομικότητα
- Πρόωρη εμμηνόπαυση
- Χαμηλό σωματικό βάρος
- Πρωτοπαθής αμηνόρροια
- Χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Κάπνισμα
- Ανεπαρκής πρόσληψη βιταμίνης D
- Χαμηλή οστική πυκνότητα
- Ακινητοποίηση – έλλειψη άσκησης
- Λήψη ορισμένων φαρμάκων π.χ. κορτιζόνης
- Ύπαρξη ορισμένων ασθενειών π.χ.σακχαρώδης διαβήτης
- Προηγούμενο ιστορικό κατάγματος

Mobirise

Ποια τα συμπτώματα της οστεοπόρωσης;

Η οστεοπόρωση είναι μία μακροχρόνια και σιωπηλή νόσος. Τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται παρα μόνο όταν το ποσοστό απώλειας υπερβεί το 30% της οστικής μάζας. Η πρώτη κλινική ένδειξη της νόσου είναι συνήθως ένα κάταγμα ενός σπονδυλικού σώματος, του κάτω άκρου της κερκίδας ή του άνω άκρου του μηριαίου οστού. Ο πόνος ο οποίος είναι το κύριο σύμπτωμα είναι οξύς ή χρόνιος αναλόγως του είδους του κατάγματος.

Εκτός του χρόνιου ή οξέος πόνου, η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται απο προοδευτική κύφωση και την απώλεια του ύψους, ως συνέπεια των καταγμάτων των σωμάτων των σπονδύλων. Η κύφωση τελικά οδηγεί σε κακή αναπνευστική λειτουργία λόγω των σφηνοειδών παραμορφώσεων των σωμάτων των σπονδύλων.

Mobirise

Πως γίνεται η διάγνωση της οστεοπόρωσης;

Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι για τη διάγνωση της οστεοπόρωσης ο ιατρός πρέπει να κάνει έναν πλήρη έλεγχο ο οποίος περιλαμβάνει τόσο εργαστηριακές όσο και απεικονιστικές εξετάσεις. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να διαφορδιαγνωστούν διάφορες μορφές/αιτίες οστεοπόρωσης και κατα συνέπεια να δοθεί η ανάλογη αγωγή.

Σχετικά με τις απεικονιστικές μεθόδους η πιο διαδεδομένη αυτή τη στιγμή μέθοδος είναι αυτή της απορρόφησης ακτίνων Χ διπλής ενέργειας-DXA. Η ακτινογραφία, η οποία έχει θέση στη διάγνωση ιδίως όταν αφορά σε διερεύνηση πόνου σπονδυλικής στήλης, δεν μπορεί να παραληφθεί και πρέπει να αποτελεί αρκετές φορές βασική εξέταση.

Mobirise

Πότε πρέπει να γίνεται μέτρηση της οστικής πυκνότητας;

Δεν υπάρχει γενικός κανόνας που θα πρέπει να ακολουθηθεί καθώς υπάρχουν διάφορες κατηγορίες ασθενών. Ενδεικτικά αναφέρουμε:

- Σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ηλικίας μικρότερης των 65 ετών που έχουν επιπλέον της εμμηνόπαυσης έναν ή περισσότερους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση.
- Σε όλες τις γυναίκες ηλικίας 65 ετών και πάνω ανεξαρτήτως παραγόντων κινδύνου.
- Σε γυναίκες και άνδρες που παίρνουν ή προβλέπεται να πάρουν κορτιζόνη για μεγάλο χρονικό διάστημα (ημερήσια δόση ίση ή μεγαλύτερη από 7,5 mg πρεδνιζολόνης για 3 μήνες ή περισσότερο).
- Σε γυναίκες και άνδρες με ακτινολογική παραμόρφωση σπονδύλων.
- Σε γυναίκες και άνδρες που έχουν υποστεί κάταγμα μετά από χαμηλής βίας κάκωση.
- Σε γυναίκες και άνδρες που βρίσκονται σε θεραπεία για οστεοπόρωση προκειμένου να γίνεται περιοδικά αξιολόγηση του αποτελέσματος της εφαρμοζόμενης θεραπευτικής αγωγής.

Πως μπορούμε να συμβάλουμε στην πρόληψη της οστεοπόρωσης;

Οι μέχρι σήμερα θεραπευτικές αγωγές για την οστεοπόρωση δεν είναι επαρκείς, για αυτό η πρόληψη της νόσου έχει σπουδαία σημασία. Οι κυριότεροι παράγοντες κινδύνου για την πρόληψη της οστεοπόρωση είναι:

i) ενίσχυση της κορυφαία οστική μάζα, απο την παιδική ηλικία , με δίαιτα πλούσια σε ασβέστιο.
ii) κατάλληλη σωματική άσκηση
iii) αποφυγή καταχρήσεων καφέ, καπνού, οινοπνεύματος
iv) διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους

Μύθοι και πραγματικότητα
γύρω απο την Οστεοπόρωση

Τα οστεοπορωτικά κατάγματα μπορεί να αποδειχθούν πολύ σοβαρά και επώδυνα. Μπορούν να επηρεάσουν την σωματική, ψυχική και συναισθηματική κατάσταση του οργανισμού σας. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορούν να οδηγήσουν σε αναπηρία ή και θάνατο. Είναι σημαντικό να κάνετε βήματα προστασίας σε όλη τη διάρκεια της ζωής σας για να προστατεύετε την υγεία των οστών σας.

Λαμβάνοντας μεγαλύτερες ποσότητες ασβεστίου από ότι χρειάζεστε δεν πετυχαίνετε κανένα επιπλέον πλεονέκτημα για πρόληψη της νόσου. Καλύτερο θα ήταν να υπολογίσετε πόσο ασβέστιο λαμβάνετε από τις τροφές και αν δεν είναι επαρκές, τότε μόνο να συμπληρώσετε με φαρμακευτικά σκευάσματα. Η λήψη ασβεστίου είναι απαραίτητη σε 1000 mg από όλες τις τροφές σε καθημερινή βάση για τους ενήλικες έως 50 ετών και 1200 mg για τις μεγαλύτερες ηλικίες. Αντιθέτως, η υπερβολική λήψη συμπληρωμάτων ασβεστίου μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα, όπως νεφρολιθίαση και δυσκοιλιότητα.

Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται συχνά ως «σιωπηλή νόσος». Συχνά, το κάταγμα είναι η πρώτη ένδειξη ότι έχουμε προσβληθεί από οστεοπόρωση. Μερικοί άνθρωποι μαθαίνουν ότι έχουν χαμηλή οστική πυκνότητα όταν έχουν χάσει ύψος λόγω καταγμάτων (καθίζησης) ενός ή και περισσοτέρων σπονδύλων. Αυτά τα κατάγματα μπορούν να συμβούν χωρίς αξιοσημείωτο άλγος και ξεφεύγουν της προσοχής μας, συνήθως ως μυϊκά άλγη.

Οι ειδικοί συνιστούν την μέτρηση της οστικής πυκνότητας με τη μέθοδο DXA ( αγγλική ορολογία: dual energy x-ray absorsiometry) σε κεντρομελικές θέσεις. Είναι μια εξέταση απλή, ανώδυνη και σύντομη (5-10 λεπτά περίπου). Η ποσότητα ακτινοβολίας που δέχεστε είναι το μισό περίπου από αυτό που δέχεστε σε μία απλή ακτινογραφία πνευμόνων ή περίπου 12 με 15 φορές μεγαλύτερη από την ακτινοβολία που δέχεστε σε ένα αεροπορικό ταξίδι Αθήνα-Λονδίνο με επιστροφή.

Ακόμα και αν κάνουμε καθημερινή συνήθεια τα ανωτέρω, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τις πιθανότητες μας για οστεοπόρωση. Μερικοί είναι:

- Κληρονομικότητα
- Μικρός και αδύνατος (ισχνός) σωματότυπος
- Κάπνισμα
- Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- Μερικά φαρμακευτικά σκευάσματα
- Ορισμένα νοσήματα

Τα κατάγματα σε άτομα άνω των 50 ετών, όπως έχει τονιστεί, μπορεί να είναι η πρώτη εκδήλωση της νόσου. Η σοβαρότητα του ατυχήματος δεν αναιρεί το γεγονός του κατάγματος ως ένδειξη για χαμηλή οστική μάζα σε όλες τις περιπτώσεις, ειδικά στις μεγαλύτερες ηλικίες

Mobirise

Επικοινωνήστε μαζί μας ή κλείστε ραντεβού

Για οποιαδήποτε απορία/ερώτηση ή προγραμματισμό επίσκεψης απλά συμπληρώστε τα στοιχεία σας και σύντομα κάποιος από την ομάδα μας θα επικοινωνήσει μαζί σας. 

Ενναλλακτικά καλέστε μας στα τηλ: 
- 25510 36000  (Αλεξανδρούπολη)
- 2310 223113    (Θεσσαλονίκη)
- 6949453448   (Κινητό)

© Copyright 2023 - All Rights Reserved

Dr. Τζατζαΐρης Κ. Θεμιστοκλής MD,MSc,PhD
Ορθοπαιδικός Χειρουργός Ενηλίκων και Παίδων
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ
Εξειδικευθείς στην Παιδοορθοπαιδική (UK & USA)
Επ. συνεργάτης - Παιδοορθοπαιδικός | TheMIS Orthopaedic Center
Επ. συνεργάτης "Αγίου Λουκά", Πανόραμα, Θεσσαλονίκη

AI Website Software