Εγκεφαλική παράλυση - Cerebral Palsy

Η Εγκεφαλική Παράλυση - Cerebral Palsy ή νόσος του Little, είναι πάθηση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, και προέρχεται από μη εξελισσόμενη βλάβη αυτών.

Η νόσος περιγράφηκε για πρώτη φορά από τον Άγγλο χειρουργό William Little το έτος 1860. Ο ακριβής ορισμός της παθήσεως είναι: "Ο όρος εγκεφαλική παράλυση (Cerebral Palsy ή CP όπως συνηθίζεται να αναγράφεται) είναι ένας όρος "ομπρέλα", που χρησιμοποιείται για να περιγράψει το "σύνολο" μιας μη-προοδευτικής/μη-μεταδοτικής κατάστασης που έχει ως αποτέλεσμα κινητικές και διανοητικές διαταραχές" 

Εκδηλώνεται με διάφορες κινητικές διαταραχές (σπαστικότητα, αθέτωση, αταξία, δυσκαμψία, ατονία), και η οποία ενίοτε αλλά όχι πάντα συνοδεύεται από διανοητική καθυστέρηση. Αποτελεί σοβαρό ιατρικό και κοινωνικό πρόβλημα, λόγω της μεγάλης δυσκολίας αν όχι της αδυναμίας, στη θεραπεία αυτής της σοβαρής παθήσεως.

Συχνότητα εμφάνισης

Η εμφάνιση της νόσου ξεκινά στα πρώτα 2 έτη της ζωής του παιδιού, παρόλο που σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να καθυστερήσει ακόμα περισσότερο (ειδικότερα όταν πρόκειται για πολύ ελαφριάς μορφής εγκεφαλική παράλυση). Η συχνότητα εμφάνισης είναι περίπου 3-4/1000 γεννήσεις. 

Στις μέρες μας, λόγω των τεχνολογικών δυνατοτήτων που έχει η γυναικολογία-μαιευτική, θα περίμενε κανείς να έχει μειωθεί διεθνώς η συχνότητα της παθήσεως αυτής, και να είναι πολύ ελαφρότερα τα περιστατικά. Εντούτοις, η συχνότητα (με πρόσφατες μελέτες) έχει παραμείνει η ίδια. Η παραμονή αυτού του ποσοστού αποδίδεται στό ότι, ναι μεν γεννιούνται πιο "ασφαλή" νεογνά με την σωστότερη περίθαλψη των εγκύων, και τη σωστότερη επιλογή είδους τοκετού, αλλά ανέκυψε ένα νέο πρόβλημα που διατήρησε στα ίδια ποσοστά την επίπτωση της παθήσεως. Είναι το γεγονός ότι χάρις στην τεχνολογία διατηρούνται στη ζωή πλέον πολλά πρόωρα/ελλιποβαρή νεογνά, γεγονός πού επέφερε αύξηση του ποσοστού της παθήσεως, ενώ θα έπρεπε να έχει ελαττωθεί. 

Ποια τα αίτια της εγκεφαλικής παράλυσης;

Τα αίτια της Εγκεφαλικής Παράλυσης ταξινομούνται ανάλογα με την περίοδο της βλάβης. Η βλάβη πού προκαλεί την Εγκεφαλική Παράλυση, μπορεί να γίνει:

i) Αίτια κατά την ενδομήτριο ζωή: Tοξοπλάσμωση (Toxoplasmosis), Ερυθρά (Rubella), Λοίμωξη από Κυτταρομεγαλοϊό (CMV), Έρπης (Herpes), Σύφιλη (Syphilis).
Υπολογίζεται ότι το 75% των περιστατικών εγκεφαλικής παραλύσεως οφείλεται σε βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την ενδομήτριο ζωή.

ii) Αίτια κατά τον τοκετό: Περιγεννητική ασφυξία, ανοξαιμία του εγκεφάλου, κλπ.
Η ανοξία κατά τον τοκετό, είναι η συχνότερη αιτία Εγκεφαλικής Παράλυσης. Τα πρόωρα παιδιά, έχουν αυξημένες πιθανότητες να πάθουν Εγκεφαλική Παράλυση. Υπολογίζεται ότι το 5% των περιστατικών εγκεφαλικής παραλύσεως οφείλεται σε βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά τον τοκετό.

iii) Αίτια μετά τον τοκετό, και μέχρι την ωρίμανση του ΚΝΣ (2-3 ετών): Πυρηνικός ίκτερος των νεογνών, Μηνιγγίτιδα, Εγκεφαλίτιδα, Κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
Υπολογίζεται ότι το 15% των περιστατικών εγκεφαλικής παραλύσεως οφείλεται σε βλάβη του κεντρικού νευρικού συστήματος κατά την περίοδο 0-3 ετών.

Πως τίθεται η διάγνωση της εγκεφαλικής παράλυσης και ποιες οι μορφές της;

Σε βαριές περιπτώσεις, η διάγνωση είναι εύκολη και γίνεται αμέσως μετά τον τοκετό από τον παιδίατρο. Υπάρχουν όμως και ελαφρές περιπτώσεις που διαγιγνώσκονται καθυστερημένα, από τις κινητικές και διανοητικές ανωμαλίες πού εκδηλώνονται στo παιδί.
Η βασική μέθοδος διάγνωσης παραμένει ακόμα και σήμερα η κλινική εξέταση. Βοηθητικές δευτερεύουσες παρακλινικές εξετάσεις είναι η μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, το ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, εξετάσεις αίματος, γενετικές δοκιμασίες, κλπ.

Η δύο πιο συχνές μορφές είναι η σπαστική μορφή (65%) και η αθετωσική μορφή (20%). 

Η σπαστική μορφή της εγκεφαλικής παράλυσης χαρακτηρίζεται απο διαταραχή του ελέγχου εκουσίων κινήσεων, όπου μία ομάδα μυών, υπερτερεί σε δράση έναντι δεύτερης ανταγωνίστριας ομάδας.

Τα κλινικά σημεία της Σπαστικής Μορφής είναι:

i) Σπαστικότητα των άνω ή κάτω άκρων: Σύγκαμψη αγκώνος, πρηνισμός αντιβραχίου, κάμψη τού καρπού, προσαγωγή αντίχειρος, κάμψη και προσαγωγή ισχίων, σύγκαμψη γονάτων, ιπποποδία, βλαισοποδία άκρων ποδών, κλπ.
ii) Αύξηση των τενοντίων αντανακλαστικών 
iii) Κλόνος του άκρου ποδός.
iv) Θετικό σημείο Babinski.
v) Ενίοτε υπάρχει διαταραχή όρασης και ακοής.

Είδη προσβολής άκρων στην σπαστική μορφή

Ανάλογα με τά άκρα πού προσεβλήθησαν η παράλυση μπορεί να ταξινομηθεί σε:

Τετραπληγία (Quadriplegia): Όταν πάσχουν 2 άνω άκρα + 2 κάτω άκρα.
Ημιπληγία (Hemiplegia): Όταν πάσχουν 1 άνω άκρο + 1 κάτω άκρο, ομοπλεύρως.
Παραπληγία (Paraplegia): Όταν πάσχουν τα 2 κάτω άκρα.
Μονοπληγία (Monoplegia): Όταν πάσχει μόνο 1 άκρο, είτε άνω είτε κάτω. Είναι σπάνια.
Διπληγία (Diplegia): Όταν πάσχουν και τα τέσσερα άκρα, αλλά τα δύο κάτω περισσότερο από τα άνω. Είναι σπάνια.

Mobirise

Θεραπευτική προσέγγιση παιδιών με εγκεφαλική παράλυση

Δεν υπάρχει θεραπεία για την εγκεφαλική παράλυση. Η εγκεφαλική παράλυση, όπως και σε κάθε πάθηση που δεν θεραπεύεται ή είναι δύσκολη στη θεραπεία έχει το κλασσικό χαρακτηριστικό να "εμπλέκονται" στη διάγνωση και θεραπεία της αρκετές ιατρικές ειδικότητες (παιδίατροι, νεογνολόγοι, παιδονευρολόγοι, νευρολόγοι, γενετιστές, νευροφυσιολόγοι, νευροχειρουργοί, ορθοπεδικοί, κλπ) αλλά και πολλά παραϊατρικά επαγγέλματα (φυσικοθεραπευτές, γυμναστές, λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ψυχολόγοι, κλπ). Η κλινική εικόνα και οι ικανότητες ενός παιδιού με εγκεφαλική παράλυση μπορούν να βελτιωθούν σε μεγάλο βαθμό, με ειδικές παρεμβάσεις όπως:

i) φυσικοθεραπεία και εργοθεραπεία: παίζει ίσως το σημαντικότερο ρόλο στην βελτίωση της ποιότητας ζωής και της κινητικότητας του ασθενούς.
ii) φαρμακευτική αγωγή: δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή η οποία να "θεραπεύει" την εγκεφαλική παράλυση, καθώς οι εγκεφαλικές βλάβες είναι μη-αναστρέψιμες. Εντούτοις, κατηγορίες φαρμάκων όπως τα αντιεπιληπτικά/μυοχαλαρωτικά είναι σημαντικά βοηθήματα για τον περιορισμό των σπασμών. 
iii) χειρουργικές επεμβάσεις: Οι ορθοπεδικές χειρουργικές επεμβάσεις έχουν σαν σκοπό την πρόληψη και θεραπεία των παραμορφώσεων, ή την βελτίωση της κινητικότητας και λειτουργικότητας των άκρων. Σημαντικό ρόλο έχει αρκετές φορές η λογοθεραπεία και η εργασιοθεραπεία. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή τόσο από τους θεράποντες ιατρούς όσο και από τους γονείς διότι στην πάθηση αυτή συχνά γίνονται δύο βασικά λάθη. 

Πρώτον χάνεται πολύτιμος χρόνος σε «εξετάσεις» διαγνωστικές, συχνά άνευ λόγου και σκοπιμότητος, με αποτέλεσμα να μένει πίσω το παιδί σε θεραπείες κάθε είδους.

Δεύτερον, πολύ συχνά χάνεται πολύτιμος χρόνος σε φυσικοθεραπείες και κινησιοθεραπείες και παραβλέπεται μια τυχόν παραμόρφωση αρθρώσεως ή μια δυσλειτουργία τενόντων, η οποία πλέον μονιμοποιείται και αργότερα είναι δύσκολο να διορθωθεί χειρουργικά. 

Για αυτό ακριβώς το λόγο ο εξειδικευμένος παιδοορθοπαιδικός θα πρέπει να εξετάζει συχνά το παιδί με εγκεφαλική παράλυση μιας και γνωρίζουμε ποιες είναι οι συνήθεις αρθρώσεις που προσβάλλονται. 

Επικοινωνήστε μαζί μας ή κλείστε ραντεβού

Για οποιαδήποτε απορία/ερώτηση ή προγραμματισμό επίσκεψης απλά συμπληρώστε τα στοιχεία σας και σύντομα κάποιος από την ομάδα μας θα επικοινωνήσει μαζί σας. 

Ενναλλακτικά καλέστε μας στα τηλ: 
- 25510 36000  (Αλεξανδρούπολη)
- 2310 223113    (Θεσσαλονίκη)
- 6949453448   (Κινητό)

© Copyright 2023 - All Rights Reserved

Dr. Τζατζαΐρης Κ. Θεμιστοκλής MD,MSc,PhD
Ορθοπαιδικός Χειρουργός Ενηλίκων και Παίδων
Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής ΔΠΘ
Εξειδικευθείς στην Παιδοορθοπαιδική (UK & USA)
Επ. συνεργάτης - Παιδοορθοπαιδικός | TheMIS Orthopaedic Center
Επ. συνεργάτης "Αγίου Λουκά", Πανόραμα, Θεσσαλονίκη

AI Website Builder